UZAKTAN ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ

10 Mart 2021 tarihli 31419 sayılı Resmi Gazete’de uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işleri, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanmasını ve uzaktan çalışmanın usul ve esaslarını belirlemek amacıyla “Uzaktan Çalışma Yönetmeliği” yayımlandı.

Yönetmelik’in dayanağı olan 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Çağrı Üzerine Çalışma ve Uzaktan Çalışma” başlıklı 14. maddesinde uzaktan çalışma, “İşçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.” şeklinde tanımlanmıştır. Burada önem arz eden nokta, uzaktan çalışmayla yürütülecek bir iş sözleşmesinin de yazılı olarak kurulacak olmasıdır. Bu tür iş sözleşmelerinin içeriğinde işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer almaktadır. 

Uzaktan çalışmada iletişim yöntemi ve iletişimin zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenmektedir. İşveren ayrıca; uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alır. Bu noktada ilgili mevzuat “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu” olup 27 Mart 2020 tarihinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından yayınlanan “COVID-19 ile Mücadele Sürecinde Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilinmesi Gerekenler“başlıklı kamuoyu duyurusu uzaktan çalışan işçilerin gerekli idari ve teknik tedbirlerin alınması gerektiği belirtilmiştir. Üstelik işveren tarafından belirlenen verilerin korunması amacıyla koyulan kurallara işçilerin uyması zorunludur. Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi bulunan birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenmektedir. Özellikle tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma ve biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan hallerde uzaktan çalışma yürütülemez.

İş sözleşmesi direkt olarak uzaktan çalışma şeklinde kurulabileceği gibi, halihazırda işyerinde çalışan bir işçinin sözleşmesi de işvereni ile anlaşması koşuluyla uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir. İşçi, uzaktan çalışma talebini aşağıdaki yolları izleyerek gerçekleştirmelidir:

• Öncelikle uzaktan çalışma talebi yazılı olarak yapılır.
• Talep, işyerinde belirlenen usul doğrultusunda işveren tarafından değerlendirilir.
• Talep değerlendirilirken işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işveren tarafından belirlenecek diğer ölçütler kullanılır.
• Talebe ilişkin değerlendirme sonucunun otuz gün içinde işçiye talebin yapıldığı usul ile bildirilmesi esastır.
• Uzaktan çalışma talebinin kabul edilmesi halinde uzaktan çalışma sözleşmesinin şekil ve esaslarına uygun şekilde sözleşme yapılır.
• Uzaktan çalışmaya geçen işçi, işyerinde belirlenen usul ile tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir. İşveren, söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendirir.
• Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik’te açıklanan zorlayıcı nedenler (deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik vb.) ile uzaktan çalışmanın işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.