Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemi 2025 Değişiklikleri

Binalarda Enerji Performansı, bir binanın ısıtma, soğutma, havalandırma, aydınlatma ve sıcak su gibi kullanım alanlarında tükettiği enerjinin verimliliğini ifade eden bir kavramdır. Bu performans, objektif kriterlerle ölçülerek Enerji Kimlik Belgesi (EKB) adı verilen bir belge ile A’dan G’ye kadar sınıflandırılır. A sınıfı en verimli binaları, G sınıfı ise en düşük verimli binaları temsil eder. Türkiye’de 2011 yılından bu yana yeni ve büyük mevcut binalar için EKB zorunlu tutulmuş ve yapı kullanma izni (iskan) aşamasında bu belgenin ibrazı şart koşulmuştur. Binalarda enerji performansını iyileştirmek; enerji tasarrufu sağlamak, sera gazı emisyonlarını azaltmak ve kullanıcılar için daha düşük işletme maliyetleri oluşturmak açısından kritik önem taşır.

Binalarda Enerji Performansı kavramı ve Ulusal Hesaplama Yönteminin amacı

Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemi, bina enerji performansını ülke genelinde standart bir biçimde hesaplamak amacıyla geliştirilmiştir. Bu yöntem sayesinde bir binanın enerji tüketimine etki eden tüm teknik ve fiziksel parametreler sistematik biçimde değerlendirilir ve böylece binanın enerji verimliliği düzeyi şeffaf ve karşılaştırılabilir şekilde belirlenir. Ulusal hesaplama yöntemi; konut, ofis, eğitim yapıları, sağlık tesisleri, otel, alışveriş merkezi gibi farklı bina tipolojileri için uygulanabilir durumdadır. Her bir bina, kendi tipolojisine uygun “Referans Bina” kriterleriyle karşılaştırılır; yani binanın aynı konum, boyut ve kullanımda, asgari yasal şartları sağlayan varsayımsal bir referans binaya göre ne kadar daha iyi veya kötü performans gösterdiği saptanır. Bu karşılaştırma, binanın enerji sınıfını belirleyen temel unsurdur.

Ulusal Hesaplama Yönteminin temel amacı, binaların enerji performansını bilimsel ve tutarlı bir yöntemle hesaplayarak ulusal düzeyde enerji verimliliği politikasına zemin hazırlamaktır. Bu yöntem:

• Standartlaşma ve Şeffaflık: Tüm binalarda aynı hesaplama prensiplerinin uygulanmasıyla, sonuçların ülke genelinde karşılaştırılabilir olmasını sağlar.
• Tasarım Yönlendirmesi: Yeni binaların tasarım aşamasında enerji verimliliği hedeflerinin dikkate alınmasını teşvik eder. Mevcut binalarda da iyileştirme potansiyellerini ortaya koyar.
• Yasal Uyum: Bina enerji performansına ilişkin asgari gereksinimlerin denetlenmesini mümkün kılarak, yürürlükteki Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği gibi mevzuata uyumu temin eder.
• Sürdürülebilirlik Katkısı: Enerji tüketimini azaltarak Türkiye’nin enerji ithalatının düşürülmesine ve iklim değişikliği ile mücadele hedeflerine katkı sunar

2025 değişikliklerinin içeriği: geçici maddeler, güncellenen veya kaldırılan ekler, metodolojik değişiklikler

25 Nisan 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemine Dair Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”, 1 Kasım 2017 tarihli orijinal Tebliğ’de önemli değişiklikler getirmiştir. Bu değişiklikler 30 Haziran 2025 tarihinde yürürlüğe girecek olup, sektör paydaşlarına uyum için kısa bir geçiş süreci tanınmıştır. Düzenlemenin içeriği üç ana başlıkta incelenebilir:

Geçici madde ile tanımlanan istisnai durumlar

Yeni Tebliğ, mevcut projelerin mağduriyet yaşamaması adına bir geçici madde eklemiştir. Geçici Madde 1 uyarınca “30 Haziran 2025 tarihinden önce yapı ruhsatı başvurusunda bulunulmuş yapılar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yapım işlerine yönelik ihale kararı veya ihale tarihi alınmış olan yapılar” için, Tebliğ’in EK-9’unda belirtilen hususlarda başvuru veya ihale tarihindeki mevzuat hükümleri geçerli olacaktır. Başka bir deyişle, belirli bir proje 30 Haziran 2025’ten önce ruhsat başvurusu yapmışsa ya da kamu ihalesine çıkmışsa, Referans Bina kriterleri gibi kritik hesaplamalar o tarihte yürürlükte olan eski yönteme göre değerlendirilebilecektir. Bu istisnai düzenleme, devam halindeki projelerin yeni metodolojiye ani geçişinden kaynaklanabilecek olumsuzlukları önlemeyi amaçlar. İlgili tarihten sonra başvuru yapan veya ihale sürecine giren tüm yapılar ise yeni hesaplama yöntemine tabi olacaktır.

Güncellenen ve yürürlükten kaldırılan ekler

Tebliğin eklerinde kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. Orijinal Tebliğ’de yer alan 11 ekin 8 tanesi yürürlükten kaldırılmış, 3 tanesi ise yeni içerikle güncellenmiştir. Özellikle dikkat çekenler şunlardır:

• Güncellenen Ekler:
  • EK-1: Net Enerji İhtiyacının Hesaplanması – Binaların ısıtma-soğutma net enerji ihtiyacı hesabına dair esaslar yenilenmiştir. Bu güncellemenin, gelişen teknolojiyle değişen bina yalıtım standartlarını ve iklim verilerini yansıtacak şekilde yapıldığı anlaşılmaktadır.
  • EK-9: Bina Enerji Performansı Hesaplama Yöntemi, Referans Bina Belirleme Metodu – Bina tipolojileri ve referans bina kriterleri güncellenmiştir. Yeni referans bina tanımları, **TS 825 “Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı”**nın son gerekliliklerini içerecek biçimde revize edilmiştir. Bu sayede referans binaların enerji verimliliği kriterleri yükseltilerek gerçek binaların değerlendirme ölçütleri sıkılaştırılmıştır.
  • EK-12: Enerji Kimlik Belgesi (EKB) – Enerji Kimlik Belgesi formatı ve sınıflandırma kriterleri güncellenmiştir. Yeni düzenleme ile EKB üzerindeki enerji sınıfı hesaplamasına etki eden parametreler (ör. referans bina kriterleri) değiştiğinden, mevcut binaların enerji sınıflandırmalarında farklılıklar olabilecektir.
• Yürürlükten Kaldırılan Ekler:
  • EK-2: Aydınlatma hesaplama ve raporlama eki.
  • EK-3: Isıtma Sistemleri Raporu (mekanik sistemlerin hesap esasları).
  • EK-4: Soğutma Sistemleri Raporu.
  • EK-5: Havalandırma Sistemleri Raporu.
  • EK-6: Kullanım Sıcak Suyu (Boyler) Raporu.
  • EK-7: Fotovoltaik Sistemler (güneş enerjisi sistemleri hesaplaması).
  • EK-8: Kojenerasyon Sistemleri.
  • EK-11: Isı Köprüleri hesaplamaları ile ilgili ek.
    Bu eklerin kaldırılması, hesaplama yönteminin daha bütüncül ve entegre bir yapıya kavuşturulması olarak yorumlanabilir. Artık aydınlatma ve mekanik sistem bileşenlerinin ayrı raporlar yerine tek bir hesaplama modelinde değerlendirildiği, böylece gereksiz tekrarların önüne geçildiği ve sadeleşmeye gidildiği anlaşılmaktadır. Kaldırılan eklerdeki teknik içerik, muhtemelen güncellenen eklerde konsolide edilmiş veya doğrudan BEP-TR yazılımının veri tabanına entegre edilmiştir. Bu sayede veri setleri ve parametreler çağın gereklerine ve teknolojik gelişmelere uygun hale getirilmiştir

Metodolojik ve teknik değişiklikler

2025 Tebliğ değişikliği, hesaplama metodolojisinde köklü güncellemeler getirmektedir. Bu kapsamda öne çıkan başlıca yenilikler şöyle özetlenebilir:

• Daha Hassas İklim Verisi Kullanımı: BEP-TR yazılımının meteorolojik veri altyapısı önemli ölçüde genişletilmiştir. Önceden 84 meteoroloji istasyonunun verileri kullanılırken, yeni yöntem yaklaşık 730 meteoroloji istasyonunun iklim verilerini hesaba katacaktır. Bu, her bölgeye özgü iklim koşullarının (ısıtma-soğutma derece-gün değerleri, güneşleme süreleri vb.) binanın enerji ihtiyacı hesaplarına çok daha hassas yansımasını sağlayacaktır. Sonuç olarak, örneğin kıyı ve iç bölgelerdeki binaların enerji performansı hesabı bölgesel iklim farklılıklarını daha doğru yansıtacak, tasarımcılar yerel koşullara göre optimizasyon yapabilecektir.
• Referans Bina Kriterlerinde Sıkılaşma: Referans bina tanımları TS 825 standardındaki son değişikliklere uygun olarak güncellendir. Özellikle bina kabuğu yalıtım değerleri (U-değerleri) ve diğer pasif tasarım parametreleri iyileştirilmiştir. Bu güncelleme sayesinde, aynı binanın yeni yönteme göre hesaplanan enerji performansı, önceki yönteme kıyasla yaklaşık %40 daha verimli olmayı hedeflemektedir. Yani yeni referans değerler mevcut duruma göre %40’lık bir enerji iyileşmesini teşvik edecek seviyede belirlenmiştir. Bu durum, yeni yapılacak binaların asgari enerji performansı standardının ciddi ölçüde yükseldiğine işaret eder.
• Yenilenebilir Enerji Entegrasyonunda Yenilikler: Yeni tebliğ, binalardaki rüzgâr enerjisi sistemlerini de enerji performansı hesaplamalarına dahil etmektedir. Artık bina üzerine veya arazisine entegre edilen küçük ölçekli rüzgâr türbinleri, tıpkı güneş fotovoltaik sistemler gibi, Enerji Kimlik Belgesi hesaplarında bina enerji tüketimini azaltıcı unsur olarak dikkate alınacaktır. Önceki yöntem güneş enerjisi sistemlerini hesaba katarken rüzgâr enerjisi yaygın olmadığından kapsam dışıydı; yeni düzenleme bu boşluğu doldurarak yenilenebilir enerjinin tüm potansiyel kaynaklarını teşvik etmeyi amaçlıyor. Ayrıca, fotovoltaik ve kojenerasyonla ilgili eklerin kaldırılması, bu sistemlerin hesaplama prosedürlerinin artık temel metodolojiye entegre edildiğini gösterir.
• Sistem Verimlilik ve Kayıp Katsayıları: Isıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma sistemlerine dair verim ve kayıp katsayılarının güncellenmesi beklenmektedir. Nitekim Tebliğ değişikliğine dair sektör haberlerinde, ısıtma-soğutma sistemleri ile bina kabuğu gibi unsurların enerji verimliliği açısından yeniden değerlendirildiği belirtilmiştir. Yeni teknolojiler (ör. yüksek verimli kazanlar, ısı pompaları, LED aydınlatmalar) ve yeni standartlar bu parametre tablolarına yansıtılarak hesaplamaların gerçekçiliği artırılmıştır.
• Denetim ve Uygulama Mekanizmaları: İlgili değişiklikle, EKB verme yetkisine sahip kurum ve kuruluşlar listesi güncellenmiş ve genişletilmiştir. Ayrıca, EKB denetimi yapı kullanma izni aşamasında daha da sıkı hale getirilmiştir. İskan alımı için EKB kontrolünün zorunlu olduğu zaten yasal bir gereklilikti; yeni düzenlemeyle bu zorunluluğun uygulamada tavizsiz uygulanması ve belediyelerin bu konuda daha dikkatli olması beklenmektedir. Bu da enerji performansı kâğıt üzerinde kalmayıp fiilen hayata geçmesini sağlayacak bir tedbirdir.

Yukarıdaki değişikliklerin tümü değerlendirildiğinde, hesaplama sisteminin hem metodolojik hem de yapısal açıdan daha bütüncül bir yaklaşımla ele alındığı görülmektedir. Veri setlerindeki güncellemeler ve eski eklerin kaldırılarak içeriklerin birleştirilmesi, enerji modellemesinde günümüz teknolojisine uygun, daha kullanıcı dostu ve denetlenebilir bir sistemi amaçlamaktadır. Bu kapsamlı revizyon, bina enerji verimliliği konusunda Türkiye’de yeni bir dönemin başlangıcı olarak nitelendirilebilir

Bu değişikliklerin yapı ruhsatı süreçleri ve ihale uygulamaları üzerindeki etkileri

2025 Tebliğ değişiklikleri, hem özel sektöre ait projelerin yapı ruhsatı (inşaat izni) süreçlerinde hem de kamuya ait ihale süreçlerinde önemli etkilere sahiptir:

• Yapı Ruhsatı Süreçlerine Etkileri: 30 Haziran 2025 itibariyle yeni ruhsat başvurusu yapacak tüm projeler, güncellenmiş enerji performansı hesaplama yöntemine uygun şekilde projelendirilmek zorundadır. Bu, mimari ve mühendislik proje süreçlerinde daha yüksek enerji verimliliği hedeflerinin sağlanması gerektiği anlamına gelir. Özellikle yeni binalar için asgari enerji sınıfı gerekliliklerinin sıkılaştırılması söz konusu olabilir (mevcut uygulamada yeni binaların en az C sınıfı olması şartı vardı; yeni referanslarla bu fiilen daha zorlaşacak veya şart B sınıfına yükselebilecektir). Ruhsat projeleri incelenirken, güncellenen BEP-TR yazılımı aracılığıyla enerji performansı hesapları yapılacak ve belediye onay makamları projelerin Tebliğ’in yeni eklerine uygunluğunu denetleyecektir. Eğer bir proje yeni kriterleri karşılamazsa, ruhsat onayının gecikmesi veya proje revizyonu riski ortaya çıkacaktır. Bu nedenle, 2025 ikinci yarısından itibaren ruhsat sürecindeki paydaşların (mimarlar, mühendisler, danışmanlar) TS 825’in yeni gereklerini, BEP-TR güncellemelerini ve EKB kriterlerini tam olarak göz önünde bulundurarak tasarım yapmaları kritik olacaktır.
• Kamu İhale Uygulamalarına Etkileri: Kamu kurumlarınca gerçekleştirilen bina yapım ihalelerinde de benzer şekilde 30 Haziran 2025 sonrası yeni metodoloji bağlayıcı olacaktır. İhale dokümanlarında ve teknik şartnamelerde, projelerin yeni enerji verimliliği kriterlerine uygun olması beklenecektir. İstisnai durumlar geçici maddesi, 30 Haziran 2025’ten önce ihale kararı alınmış veya ihale ilanına çıkılmış projelerin eski mevzuata göre değerlendirileceğini hükme bağlamıştır. Ancak bu tarihten sonra yapılacak ihalelerde, projelerin yeni referans bina tanımlarına ve artırılmış performans hedeflerine göre tasarlanmış olması şart koşulacaktır. Bu durum, ihale teklif hazırlık sürecinde yüklenicilerin ve tasarım ekiplerinin güncel mevzuata uygun çözümler sunmasını zorunlu kılar. Örneğin, bir kamu hastanesi veya okul inşaatı ihalesine teklif verecek yüklenici, projenin yeni Tebliğ’e göre en az belirli bir enerji sınıfını (örn. B sınıfını) sağlayacak biçimde teklif hazırlamalıdır. Aksi halde ihale şartlarını karşılamaması söz konusu olabilir.
• Geçiş Süreci ve İdari Uyum: Hem özel hem kamu projelerinde, 30 Haziran 2025 öncesinde hazırlanmış birçok projenin bulunduğu göz önüne alınırsa, idareler bir süreliğine ikili bir uygulamayı yönetmek durumunda kalacaktır: Eski mevzuata tabi projeler ve yeni mevzuata tabi projeler. Yapı denetim firmaları ve idareler, proje hangi kapsama giriyorsa ona uygun değerlendirme yapmalıdır. Bu geçiş sürecinde ortaya çıkabilecek karışıklıkları önlemek adına, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bilgilendirme yapması, BEP-TR yazılımının yeni versiyonunun zamanında kullanıma sunulması ve tüm aktörlerin (belediyeler, müşavir firmalar, enerji uzmanları vb.) eğitilmesi beklenmektedir.

Özetle, yapı ruhsatı ve ihale süreçlerinde yeni düzenleme daha yüksek standartlar getirerek proje tasarımından onayına kadar her aşamada daha fazla dikkat ve uzmanlık gerektirecektir. Kriterlerin sıkılaşması başlangıçta bazı projelerde revizyon ihtiyacı doğurabilir ancak orta-uzun vadede inşaat sektörünün enerji verimliliği bakımından dönüşümünü hızlandıracaktır.

Yatırım kararlarına olan potansiyel etkiler: riskler, fırsatlar, uyum gereksinimleri

Yeni Tebliğ değişiklikleri, özellikle inşaat sektörü yatırımcılarını, gayrimenkul geliştirme şirketlerini ve finansal yatırımcıları yakından ilgilendirmektedir. Değişikliklerin yatırım kararlarına muhtemel etkileri, riskler, fırsatlar ve uyum gereksinimleri başlıkları altında değerlendirilebilir:

• Riskler:
  • Maliyet Artışı Riski: Daha sıkı enerji verimliliği kriterleri, yeni projelerde daha yüksek başlangıç maliyetleri anlamına gelebilir. Örneğin daha kalın yalıtım, yüksek verimli pencere ve mekanik sistemler, yenilenebilir enerji sistemlerinin entegrasyonu ilk yatırım maliyetini artıracaktır. Yatırımcılar, bütçelerini ve fizibilite çalışmalarını yaparken bu ek maliyetleri göz önünde bulundurmalıdır. Ancak, unutulmamalıdır ki bu yatırımlar uzun vadede işletme maliyetlerini düşürerek kendini geri ödeyebilir.
  • Regülasyona Uyum Riski: Mevzuata uyumsuzluk, proje gecikmelerine veya ruhsat/iskan alamamaya yol açabilir. Yeni BEP-TR hesaplamaları önceki tasarımlardan farklı sonuç verebileceğinden, yatırımcılar için proje planlama riskleri doğar. Özellikle 30 Haziran 2025 sonrası ruhsata girecek projelerde enerji performansı şartını karşılayamama riski bulunuyor. Bu da ya tasarım değişikliği ya da ilave yatırım gerektirebilir. Yatırımcılar, bu riski yönetmek için erken aşamada enerji modellemesi yapmalı ve gerektiğinde uzman danışmanlık almalıdır.
  • Mevcut Portföy Değer Riski: Portföyünde eski binalar bulunduran yatırımcılar için, yeni standartlar ile birlikte mevcut binaların enerji sınıfı görece düşebilir ve demode hale gelebilir. Orta vadede, enerji verimliliği düşük binalar piyasa değerinde kayıplar yaşayabilir veya kiracı bulmakta zorlanabilir. Özellikle kurumsal kiracılar ve uluslararası fonlar sürdürülebilirlik kriterlerine daha çok önem verdikçe, zayıf enerji performanslı binalar elde tutma riski oluşturabilir.
• Fırsatlar:
  • Operasyonel Tasarruf ve Değer Artışı: Daha verimli binalar, işletme döneminde enerji faturalarında ciddi tasarruflar sağlar. Bu da net işletme geliri üzerinde pozitif etki yapar ve uzun vadede toplam sahip olma maliyetini düşürür. Yatırımcılar için, enerji verimli binalar daha yüksek kira geliri veya satış fiyatı potansiyeline sahip olabilir, zira kullanıcılar düşük faturalar ve konforlu iç ortam koşulları için premium ödemeye razı olabilmektedir.
  • Rekabet Avantajı ve Pazarlama: Sürdürülebilirlik, gayrimenkul sektöründe giderek daha önemli bir satış/kiralama argümanı haline geliyor. Yeni düzenlemelere uyumlu, yüksek enerji performanslı (örneğin A veya B sınıfı) binalar, yeşil bina konseptiyle pazarlanarak rakip projeler karşısında öne çıkabilir. LEED, BREEAM gibi yeşil bina sertifikalarıyla entegre enerji verimli tasarımlar, kurumsal müşteri ve yatırım fonlarının ilgisini çekebilir. Bu da pazarda tercih edilme ve daha hızlı elden çıkarabilme fırsatı sunar.
  • Teşvik ve Finansman İmkânları: Kamu otoriteleri, enerji verimli bina yatırımlarını teşvik edici finansal mekanizmalar sunabilir. Örneğin düşük faizli yeşil krediler, vergi indirimleri veya hibe programları, yüksek performanslı bina projeleri için söz konusu olabilir. Ayrıca uluslararası finansman kuruluşları (Dünya Bankası, EBRD vb.) enerji verimliliği projelerine destek kredileri sağlamaktadır. Yeni Tebliğ ile uyumlu projeler, bu tür yeşil finansman kaynaklarına erişimde avantaj kazanacaktır.
  • Yeni İş Kolları ve Teknolojiler: Değişiklikler, inşaat sektöründe inovasyonu teşvik edecektir. Isı pompası, güneş paneli, rüzgâr türbini, yüksek verimli HVAC ekipmanları, akıllı bina otomasyonu gibi alanlarda talep artışı beklenmektedir. Bu durum, ilgili sektörlere yatırım yapanlar için büyüme fırsatları anlamına gelir. Enerji verimliliği danışmanlığı, enerji modellemesi yazılımları ve uzmanlık eğitimleri gibi yan sektörler de canlanacaktır.
• Uyum Gereksinimleri:
  • Teknik Uyum: Yatırımcıların proje ekipleri (mimar, mühendis, enerji uzmanı) yeni mevzuata tam hakim olmalıdır. BEP-TR yazılımının güncellenmiş sürümünün kullanımı için ekiplerin eğitimi şarttır. Ayrıca TS 825 standardının yeni versiyonuna uygun malzeme seçimi ve detay çözümleri yapılmalıdır. Bu kapsamda, yatırımcıların proje teknik şartnamelerini ve tasarım kriterlerini gözden geçirerek gerekirse uzman danışmanlardan destek alması önerilir.
  • Yasal Uyum: İlgili yönetmelik ve tebliğ değişikliklerinin takibi, yatırımcıların mevzuata uyum sorumluluğunun bir parçasıdır. Şirketler, bünyelerinde mevzuat değişikliklerini izleyip uygulanmasını sağlayacak birim veya sorumlular atamalıdır. Özellikle büyük ölçekli yatırımcılar için, sürdürülebilirlik birimleri veya enerji yöneticileri bu alanda güncel gelişmeleri takip edip üst yönetime raporlamalıdır.
  • Stratejik Planlama: Yatırım kararlarında, enerji verimliliği artık stratejik bir parametre olmalıdır. Bir projenin fizibilitesini değerlendirirken, sadece inşaat maliyeti değil, yaşam döngüsü maliyeti (life-cycle cost) ve karbon ayak izi de hesaba katılmalıdır. Yeni düzenlemelere uyumlu olmak, uzun vadede karbon düzenlemeleri ve olası cezai yaptırımlara karşı da bir sigorta işlevi görecektir. 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda ilerlerken erken aksiyon alan yatırımcılar, gelecekte rekabet avantajı elde edecektir.

Sonuç olarak, Tebliğ’deki 2025 değişiklikleri kısa vadede bazı uyum zorlukları getirse de, orta ve uzun vadede yatırımcılar için sürdürülebilir getiri potansiyelini artıran bir dönüşümü temsil etmektedir. Proaktif davranan ve değişimi bir fırsata çevirebilen yatırımcılar, hem düzenleyici riskleri minimize edebilecek hem de büyüyen yeşil ekonomi içerisinde liderlik konumuna gelebilecektir.

Yeni düzenlemelerin sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği hedefleriyle ilişkisi

Türkiye’nin ulusal ve uluslararası sürdürülebilirlik taahhütleri dikkate alındığında, 25 Nisan 2025 tarihli düzenlemelerin oldukça stratejik bir adım olduğu görülmektedir. Ülkemiz, 2053 yılı için net sıfır emisyon hedefini benimsemiştir ve bu doğrultuda enerjiyi verimli kullanmak, özellikle binalarda karbon ayak izini azaltmak büyük önem taşır. Binalarda enerji verimliliğinin artırılması, hem iklim değişikliği ile mücadele politikalarının, hem de enerjide dışa bağımlılığın azaltılması hedefinin merkezinde bulunmaktadır.

Yeni Tebliğ değişiklikleri, sürdürülebilir yapılaşma hedefleriyle doğrudan ilişkilidir. Binaların yaklaşık %40 daha verimli hale getirilmesinin hedeflenmesi, ülke genelinde ciddi bir enerji tasarrufu potansiyeli anlamına gelir. Bu da, enerji üretiminden kaynaklanan sera gazı emisyonlarında azalma ve fosil yakıt ithalat faturasında düşüş demektir. Özellikle şehirleşmenin ve inşaatın yüksek olduğu Türkiye’de, bina sektöründeki verimlilik artışı ulusal karbon azaltım hedeflerine en büyük katkıyı verebilecek alanlardan biridir.

Ayrıca, düzenleme ile “sıfır enerjili binalar” kavramının yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Bu kavram, binanın mümkün olduğunca az enerji tüketmesi ve tükettiği enerjiyi de yenilenebilir kaynaklardan karşılaması prensibine dayanır. Yeni hesaplama yöntemi, güneş ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir teknolojilerin bina ölçeğinde kullanımını teşvik eder niteliktedirBöylece, gelecekte tüm yeni binaların “neredeyse sıfır enerjili” standartlara yaklaşması için zemin hazırlanmıştır. Avrupa Birliği’nde 2020 itibarıyla tüm yeni binalarda yakın sıfır enerji standartları uygulamaya konmuşken, Türkiye de 2025 güncellemesiyle bu küresel eğilime paralel adımlar atmaktadır.

Diğer yandan, güncellenen metodoloji sayesinde bina enerji performansı değerlendirmeleri daha bilimsel ve güvenilir hale gelmiştir. Bu, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada ölçme-değerlendirme kapasitesini güçlendirecektir. Ölçemediğiniz şeyi iyileştiremezsiniz prensibince, 730 meteoroloji istasyonlu hassas veri seti ve yeni referans kriterleri, atılan adımların etkisini izlemeyi kolaylaştıracaktır. Politika yapıcılar, bölgesel bazda hangi tür binalarda iyileştirme gerektiğini daha net saptayabilecek, teşvik ve yaptırım mekanizmalarını buna göre geliştirebilecektir.

Sürdürülebilirlik boyutunun yanı sıra, bu değişiklikler enerji verimliliğini ekonomik kalkınma hedefleriyle de uyumlu hale getiriyor. Enerji verimli binalar, uzun vadede ülke ekonomisine verimlilik kazancı, hane halkı ve işletmelere ise enerji maliyetlerinde tasarruf demektir. Bu dönüşüm aynı zamanda yerel temiz teknoloji sektörünün gelişimini (ör. yalıtım malzemeleri, verimli cihaz üretimi, yenilenebilir enerji ekipmanları) destekleyerek istihdam ve inovasyon yaratacaktır.

Sonuç: 2025 yılında “Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemi”nde yapılan bu kapsamlı değişiklikler, Türkiye’nin sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği hedeflerine ulaşma yolculuğunda kritik bir dönüm noktasıdır. Yatırımcılar, proje geliştiricileri ve tüm paydaşlar için bu düzenlemeler hem bir uyum zorunluluğu hem de dönüşüm fırsatı sunmaktadır. Daha verimli, çevre dostu ve geleceğin düşük karbon ekonomisine hazır yapılar, ülkemizin 2053 net sıfır hedefiyle uyumlu bir şekilde inşa edildikçe, hem gezegen hem de ekonomi kazançlı çıkacaktır. Bu sebeple, yeni düzenlemeler sadece bir yasal gereklilik değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir geleceğe yatırım olarak görülmelidir.

…………………………………………………………………
Bu metin bilgilendirme amaçlıdır; hukuki görüş teşkil etmez.