Sürdürülebilir Finansın Yol Ayrımı: Bankaların Net-Zero’dan Çekilişi

2025 yılı itibarıyla, Birleşmiş Milletler destekli Net-Zero Banking Alliance (NZBA)—Bankaların 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu hedefine ulaşmak için işbirliği yaptığı iklim girişimi—önemli bir kırılma yaşıyor. Sustainability-News sitesine göre, şimdilerde ittifak içinde bulunan banka sayısında belirgin bir gerileme yaşanıyor.

Üyelerde Görülen Hızlı Dönüş

2021 yılında kurulan ve dünya çapında 44 ülkeden bankaları kapsayan NZBA, 2025 yılı itibarıyla üyelerinde kayda değer bir düşüş yaşıyor. Önceleri daha fazla üye barındıran bu girişim, şimdi yaklaşık 127 üyeye kadar gerilemiş durumda — bu da sadece bu yıl içinde yaşanan büyük bir ayrılışı işaret ediyor.

HSBC’nin Ayrılığı ve İngiltere’de Net-Zero Taahhütlerinin Hukuki Çerçevesi

Sustainability-News tarafından bildirildiğine göre, HSBC, net-zero hedeflerine bağlı kalacağını vurgulasa da Net-Zero Banking Alliance’dan ayrılan ilk büyük Birleşik Krallık bankası oldu. Banka, ittifakın kurulum dönemindeki yön gösterici rolüne teşekkür ederek, daha ileri süreçlerde kendi iç stratejileriyle ilerleyeceğini ifade etti.

İngiltere bankalarının NZBA’dan çekilişi, yalnızca finansal stratejiler açısından değil, aynı zamanda regülasyon ve hukuki yükümlülükler bağlamında da dikkatle değerlendirilmesi gereken bir gelişme. Zira Birleşik Krallık, hem kendi Sürdürülebilirlik Açıklamaları Rejimi (SDR) hem de İklimle İlgili Finansal Açıklamalar Görev Gücü (TCFD)çerçevesinde bankalara kapsamlı raporlama ve risk yönetimi yükümlülükleri getiriyor. Bu nedenle HSBC’nin NZBA’dan ayrılması, bankanın net-zero taahhütlerinden vazgeçtiği anlamına gelmese de, gönüllü girişimlere kıyasla bağlayıcı ulusal ve uluslararası düzenlemelerin etkisinin giderek artacağına işaret ediyor. Dolayısıyla İngiltere bankalarının bundan sonraki süreçte, ittifak benzeri gönüllü oluşumlara katılmaktan ziyade, regülatörlerin denetiminde ve hukuki yaptırımların belirlediği sınırlar içinde iklim hedeflerine ulaşmayı tercih edecekleri öngörülebilir.

ABD Bankalarının Ayrılmaları ve Etkisi

ABD’nin önde gelen bankalarından altısı—Citigroup, Bank of America, Wells Fargo, Goldman Sachs, Morgan Stanley ve JP Morgan—ayrılışlarını sürdüren üyeler arasında. Bu durum, ittifakın şimdiki üyelik sayısını önemli ölçüde azalttı.

Sustainability-News’e göre, bankaların Net-Zero Banking Alliance’dan ayrılmaları, ittifakın başlangıçtaki güçlü görünümünden uzaklaştığını gösteriyor. HSBC gibi bazı üyeler, ittifakın kuruluş aşamasında sağladığı katkılara değinerek neden ayrıldıklarını açıklasa da, ABD bankalarının toplu şekilde çekilmesi, girişimin etkinliğine yönelik ciddi soru işaretleri yaratıyor.

Bu gelişme, finans sektöründeki iklim aksiyonlarına dair taahhütlerin—özellikle gönüllülük esasına dayananların—dayanıklılığına dair büyük bir test niteliği taşıyor.