Türkiye’de Elektrikli Araç Şarj Altyapısı, Yasal Çerçeve ve Şirketlerin Yükümlülükleri

Elektrikli araçlara (EV) ilgi Türkiye’de hızla artıyor. 2024 sonunda trafikteki otomobillerin sadece %1,1’i elektrikli olsa da bu sayı bir önceki yıla göre iki katından fazla artarak 183.776 adede ulaştı. Bu büyüme, şarj altyapısının da aynı hızla geliştirilmesini zorunlu kılıyor. Şarj istasyonlarının yetersiz olması, EV benimsenmesinin önündeki en büyük engellerden biri. Bu nedenle kamu otoriteleri, hem iklim hedefleri hem de artan talep doğrultusunda şarj altyapısının hukuki zeminini oluşturmak üzere son yıllarda önemli adımlar attı. Özellikle 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikler ve 2022 tarihli Şarj Hizmeti Yönetmeliği bu alanın temelini teşkil ediyor. 

6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu: Şarj Altyapısı İçin Yasal Temel

Elektrik Piyasası Kanunu (EPK) 6446, elektrik piyasasının genel hükümlerini belirleyen temel kanundur. 2022 yılında, elektrikli araç şarj faaliyetlerini düzenlemek amacıyla EPK’da önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişikliklerle “şarj ağı”, “şarj istasyonu”, “şarj hizmeti” gibi daha önce mevzuatta yer almayan tanımlar kanuna eklendi. Ayrıca Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) şarj ağı işletmecilerine yönelik lisans kapsamı, faaliyet kısıtları ve teknik/finansal yükümlülükler getirme konusunda özel yetkiler tanındı. Bu sayede şarj hizmetlerinin yasal altyapısı oluşturularak EPDK’nın sektör üzerinde düzenleyici rol üstlenmesi sağlandı.

Kanundaki bir diğer kritik ekleme, Ek Madde 5 ile şarj ağı lisansı sahibi şirketlerin genel yükümlülüklerinin tanımlanmasıdır. Örneğin, lisans sahiplerinin belirli bölgelerde istasyon kurma zorunluluğu getirilebilmesi, bu zorunluluğun maliyetlerinin tarifelere yansıtılabilmesi gibi hususlar kanunla çerçevelendi. Kanuna aykırı şekilde lisanssız şarj ağı işletme faaliyetleri, EPK md.16 uyarınca yaptırıma tabidir – yani lisans almadan ticari şarj hizmeti sunanlar ağır idari para cezaları ve diğer yaptırımlarla karşılaşabilir.

Şarj Hizmeti Yönetmeliği (2022): EPDK’nın Rolü ve Lisanslama Süreci

02 Nisan 2022 tarihli ve 31797 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Elektrikli Araçlar İçin Şarj Hizmeti Yönetmeliği”, EPK’daki değişikliklerin ardından EPDK tarafından hazırlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, elektrikli araçlara enerji sağlanacak şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulumu, şarj ağlarının işletilmesi, şarj hizmetinin sunulması ile şarj ağı işletmeciliğine ilişkin usul ve esasları kapsamlı biçimde düzenler. Yönetmelikle birlikte EPDK, sektöre yönelik hem lisans verme hem de denetleme yetkilerini fiilen kullanmaya başlamıştır.

EPDK’nın rolü, şarj ağı işletmeci lisanslarını vermek, şarj hizmeti sunan şirketleri denetlemek, gerekirse fiyatlara müdahale etmek ve altyapı bilgilerinin şeffaflığını sağlamaktır. Kurum, 2022 itibarıyla elektronik başvuru sistemi üzerinden lisans başvurularını kabul etmeye başlamıştır. Lisans başvuruları yalnızca EPDK’nın çevrimiçi sistemi aracılığıyla yapılabilmekte; posta veya elden yapılan başvurular değerlendirmeye alınmamaktadır. EPDK, yapılan başvuruyu ön incelemenin ardından en geç 30 gün içinde Kurul kararıyla sonuçlandırmaktadır. Uygun görülen başvurular için lisans kararı alınmakta ve şirketin ticari unvanı, marka adı, lisans süresi gibi bilgiler EPDK web sitesinde ilan edilmektedir.

Lisanslar maksimum 49 yıl süreyle verilir ve sürenin bitiminden önce 9 ila 3 ay arasında yapılacak başvuru ile uzatılabilir.. Lisans herhangi bir şekilde devredilemez; lisans sahibi şirket değişikliği veya satışı durumunda yeni sahip tekrar EPDK’ya başvurmak zorundadır. Ayrıca lisans sahibi şirketin iflası, tasfiyesi gibi durumlarda EPDK Kurul kararıyla lisans sonlandırılabilir.

EPDK, sektörün sağlıklı gelişimini teşvik etmek amacıyla lisans ücretlerini ve idari süreçleri başlangıç döneminde kolaylaştırmıştır. 2022 yılı için şarj ağı işletmeci lisans ücreti 300.000 TL olarak belirlenmiş, lisans tadil ücreti 14.000 TL ve kopya ücreti 3.000 TL olarak ilan edilmiştir. Ayrıca yönetmelik gereği 01.01.2028’e kadar lisans sahibi şirketlerden yıllık lisans bedeli alınmayacaktır. Bu sayede ilk yıllarda yatırımcıların mali yükü azaltılarak sektöre giriş teşvik edilmiştir.

Şarj Ağı İşletmeciliği: Lisans Başvuru Şartları ve Kapsamı

Şarj ağı işletmeci lisansı, elektrikli araçlara kamuya açık şarj hizmeti sunacak tüzel kişilere verilir. Lisans başvurusunda bulunmak için şirketlerin bazı teknik, mali ve hukuki şartları sağlaması zorunludur:

• Şirket Türü: Başvuru yapacak tüzel kişinin Anonim Şirket (A.Ş.) veya Limited Şirket (Ltd.) olarak kurulmuş olması gerekir. Eğer A.Ş. ise, borsada işlem gören paylar hariç tüm paylarının nama yazılı olması ve kayıtlı sermaye sistemine tabi olması şarttır (yani halka kapalı hisselerin hamiline yazılı olmaması istenir).
• Asgari Sermaye: Şirketin ödenmiş sermayesinin en az 4.500.000 TL olması gerekmektedir. (EPDK, bu tutarı Kurul kararıyla belirlemiş olup ekonomik koşullara göre güncelleyebilmektedir.)
• Elektrik Piyasası Faaliyeti: Hâlihazırda elektrik piyasasında faaliyet gösterip tarifesi düzenlemeye tabi olan (örneğin dağıtım ya da görevli tedarik şirketi gibi) şirketler, şarj ağı işletmeci lisansı alamaz ve bu alanda hizmet veremez. Bu düzenleme, çapraz sübvansiyon ve rekabet ihlallerini önlemek amacıyla getirilmiştir.
• Başvuru Usulü: Lisans almak isteyen şirket, EPDK’nın çevrimiçi başvuru sistemi üzerinden gerekli bilgi ve belgeleri sunmalıdır. Başvuru sırasında şirketi temsilen yetkili kişilerin noter onaylı yetki belgeleri de iletilir. Başvurular sadece elektronik ortamda alındığından, süreç hızlı ve şeffaf şekilde ilerler.

Lisans başvurusu onaylanan şirket, “şarj ağı işletmecisi” statüsü kazanır. Bu lisans, şirketi ülke genelinde elektrikli araçlara şarj hizmeti verme yetkisiyle donatır. Lisans sahibi, Türkiye’nin her yerinde (lisansında bir bölge kısıtlaması yoksa) kamuya açık şarj istasyonları kurup işletebilir ve kullanıcılarla üyelik (sadakat) sözleşmeleri yapabilir. Öte yandan, şarj ağı işletmeciliği lisansı devredilemediği gibi, şirket birleşme/devralma harici sona ererse lisans da sona erer.

Lisans Sahiplerinin Yükümlülükleri ve Hakları

Şarj ağı işletmeci lisansını alan şirketleri, ciddi teknik ve hizmet yükümlülükleri beklemektedir. Yönetmelik, lisans sahiplerine 6 ay içinde asgari düzeyde bir altyapı kurma şartı getirmiştir. Lisans alındıktan sonra 6 ay içinde en az 5 farklı ilde toplam 50 adet şarj ünitesi ve istasyonu içeren bir şarj ağı kurulması zorunludur. Bu koşul, şarj hizmeti sunacak şirketlerin yalnızca birkaç lokasyona yoğunlaşmayıp ulusal ölçekte yaygın bir ağ kurmasını amaçlamaktadır. Ayrıca ağ içindeki ünitelerin en az %5’inin ve otoyollardaki ünitelerin en az %50’sinin DC 50 kW ve üstü hızlı şarj kapasitesine sahip olması gerekmektedir. Böylece lisans sahipleri, hem şehir içi hem de şehirlerarası yolculukları destekleyecek, farklı güç ve tipte şarj cihazlarını içeren dengeli bir istasyon portföyü kurmalıdır.

Lisans sahibi şirketlerin uyması gereken başlıca hizmet yükümlülükleri ise şöyle özetlenebilir:

• Sürekli ve Kaliteli Hizmet: Şarj hizmeti, mücbir sebepler hariç kesintisiz, sürekli ve yüksek kaliteyle sunulmalıdır. Her bir istasyonun çalışır ve erişilebilir olması önem taşır.
• Eşit ve Ayrımcı Olmayan Erişim: Tüm kullanıcılara adil ve ayrım gözetmeyen bir hizmet sağlama zorunluluğu vardır. Üyelik (sadakat) anlaşmaları ile belirli kullanıcılara avantaj sağlanabilse de, bu durum diğer kullanıcıların hizmet almasını engelleyemez; eşit koşuldaki kullanıcılara aynı şartlar sunulmalıdır
• Her Tür Araca Uygunluk: İstasyonlar, piyasadaki tüm elektrikli araç tiplerine uygun soket ve altyapıyı barındırmalıdır. Farklı markaların şarj standartları (AC ve DC çeşitli güçlerde) göz önüne alınarak gerekli yazılım, donanım ve adaptasyonlar sağlanmalıdır.
• Ücretlendirme ve Şeffaflık: Şarj hizmeti fiyatları serbestçe belirlenebilir, ancak ücretlendirme yalnızca aktarılan enerji miktarı (TL/kWh) üzerinden yapılabilir. Kullanıcıdan enerji bedeli dışında “bağlantı ücreti”, “işlem ücreti” gibi ekstra kalemler talep edilemez.  Lisans sahipleri uyguladıkları fiyat tarifesini açıkça ilan etmek ve EPDK talep ederse raporlamakla yükümlüdür. EPDK, piyasa koşullarının rekabeti bozduğu durumlarda bölgesel veya ulusal düzeyde geçici olarak taban/tavan fiyat sınırı getirebilir.
• Veri ve Raporlama: Lisans sahipleri, şarj istasyonlarının anlık durum ve fiyat bilgilerini EPDK’nın oluşturacağı serbest erişim platformuna entegre etmek zorundadır. Nitekim EPDK bu amaçla “Şarj@TR” adlı bir mobil uygulama geliştirmiş ve tüm şarj ağlarını tek bir harita üzerinde gerçek zamanlı izlemeye açmıştır. Şirketler ayrıca kullanıcı şikâyet kayıtlarını en az 2 yıl saklamak, istasyonlarının teknik verilerini en az 5 yıl arşivlemek ve EPDK denetimleri için hazır bulundurmak durumundadır.
• Sigorta ve Güvenlik: Şarj hizmeti faaliyetinden doğabilecek zararlara karşı operatörlerin uygun sigorta poliçesi yaptırması zorunludur. Siber güvenlik ve bilgi güvenliği konusunda da gerekli önlemler alınmalı, kullanıcı verileri korunmalıdır. İstasyonların elektriksel güvenliği ve standartlara uygunluğu periyodik olarak denetlenmelidir.
• İstasyon Yönetim Sistemi: Lisans sahipleri, ağlarındaki tüm istasyonların birbiriyle uyumlu çalışmasını (interoperability) sağlamak ve merkezi bir yönetim, denetim ve kayıt sistemine sahip olmakla yükümlüdür. Bu, farklı istasyonların ortak bir ağa bağlanıp sorunsuz hizmet vermesi için kritik bir gerekliliktir.

Bunlara ek olarak, lisanslı şarj ağı işletmecilerinin bazı hakları da mevcuttur. Ülke genelinde istasyon kurma ve işletme hakkının yanı sıra, lisans sahibi şirket kendi ağına bağlı şarj istasyonlarını üçüncü taraflara işlettirebilir. Yönetmelik uyarınca, lisans sahibi bir şirket, bir üçüncü tarafa ait istasyona kendi ağına bağlanmak koşuluyla “sertifika” verebilir. Bu sertifika, ilgili kişiye belirli bir istasyonu kurup işletme yetkisi tanır ancak bu istasyon mutlaka lisans sahibi operatörün ağına bağlı olmalıdır. Sertifika süresi, operatörün lisans süresini aşamaz ve sertifika ile işletilen istasyonlar hem sertifika veren operatörün denetimine hem de EPDK’nın kontrol ve incelemesine tabidir.  Burada önemli bir nokta: Sertifika modeli sayesinde örneğin bir akaryakıt istasyonu sahibi veya bir AVM işletmecisi, kendi tesisine bir şarj istasyonu kurup işletmek istediğinde, doğrudan EPDK’dan lisans almak yerine mevcut lisanslı bir şarj ağı işletmecisiyle anlaşarak onun ağına katılabilir. Bu durumda istasyon, lisanslı operatörün gözetiminde çalışır ve yasal olarak ihtiyaç duyulan lisans kapsamı sağlanmış olur.  Sertifika alan işletmecilerin ayrıca EPDK lisansı almasına gerek yoktur.

Öte yandan, ticari amaç gütmeyen, özel kullanım amaçlı şarj istasyonları için farklı bir durum söz konusudur. Yönetmelik, kullanıcıların kendi ihtiyaçları için kurdukları ve ticari faaliyet göstermeyen özel şarj istasyonlarının bir şarj ağına bağlanma zorunluluğu olmadığını açıkça belirtir.  Yani örneğin bir şirket, sadece kendi filosuna veya çalışanlarına özel bir şarj noktası kuruyorsa ve bunu kamuya açmıyorsa, EPDK’dan lisans alması veya bir lisanslı ağa bağlanması zorunlu değildir. Ancak herhangi bir şarj istasyonu üçüncü şahıslara hizmet verip ücret karşılığı enerji sağlamaya başladığı anda, yasal olarak lisanslı bir ağın parçası olmak zorundadır.

Son olarak, lisanslı operatörlerin kuracakları tüm ticari şarj istasyonlarının yerel idarelerden “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” alması gerektiğini vurgulamak gerekir. Bağımsız (münferit) şarj istasyonları, belediyeler tarafından akaryakıt istasyonlarına benzer şekilde ayrı bir işyeri ruhsatına tabi tutulurken; başka bir işletmenin (örneğin bir AVM’nin) içinde yer alan şarj noktaları, o işletmenin mevcut ruhsatına ek olarak ayrı bir ruhsata gerek olmaksızın faaliyet gösterebilir. Bu konuda 10 Ağustos 2005 tarihli İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları Yönetmeliği’ne 2024’te eklenen bir düzenlemeyle, halihazırda lisanslı şarj ağı operatörlerine ait istasyonların 31 Temmuz 2025’e kadar ilgili ruhsat süreçlerini tamamlamaları için süre tanınmıştır.  (başlangıçta bu süre 31 Temmuz 2024 idi ve Ekim 2024’te 1 yıl uzatıldı). Dolayısıyla şarj ağına dahil tüm istasyonların mevzuata uygun şekilde belediye izinlerinin alınmış olması gerekmektedir.

Yatırımcılar İçin Teknik, Mali ve Hukuki Gereklilikler

Elektrikli araç şarj sektörüne girmek isteyen yatırımcılar, yukarıda anlatılan düzenlemeler ışığında kapsamlı bir hazırlık yapmalıdır. Teknik, finansal ve hukuki açıdan aşağıdaki gereklilikler öne çıkmaktadır:

• Şebeke ve İstasyon Planlaması (Teknik): Lisanslı bir operatörün 6 ay içinde 5 farklı ilde en az 50 istasyon kurması zorunlu olduğundan, yatırımcılar ülke geneline yayılmış bir istasyon ağı planı ile hareket etmelidir. Bu planı gerçekleştirecek altyapı tedariki (şarj cihazları, yazılım sistemleri, elektrik bağlantıları) kritik önem taşır. Ayrıca yönetmelikte belirtilen asgari hızlı şarj ünitesi oranlarını karşılamak için yatırımcıların DC hızlı şarj cihazlarına da yatırım yapması gerekir (ağın %5’i, otoyol istasyonlarının %50’si 50 kW üstü hızlı olmalı) İstasyonların kurulacağı lokasyonlar belirlenirken elektrik şebekesi bağlantı kapasitesi, trafoların durumu ve enerji arz güvenliği gibi teknik konular da analiz edilmelidir.
• Sermaye ve Finansman (Mali): Şirketin asgari 4,5 milyon TL sermayeye sahip olması yasal bir zorunluluktur, fakat pratikte geniş bir şarj ağı kurmanın maliyeti bu tutarın çok üzerinde olacaktır. 50 hızlı şarj istasyonluk bir ağ, cihaz maliyetleri, inşaat/kurulum giderleri, yazılım altyapısı ve işletme maliyetleriyle birlikte ciddi bir yatırım bütçesi gerektirir. Yatırımcılar, lisans ücretleri (2022’de 300 bin TL) ve yıllık operasyon giderleri için de finansal planlama yapmalıdır. EPDK’nın 2028’e kadar yıllık lisans bedeli almaması avantaj sağlasa da, şebeke kullanım maliyetleri ve elektrik enerjisi tedarik giderleri dikkate alınmalıdır. Ayrıca operatörlerin sigorta yaptırma zorunluluğu da (örneğin istasyonlar için üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası) ek maliyet kalemi olarak planlanmalıdır. Yatırımcıların olası teşvik ve hibe programlarını takip etmesi de önerilir; zira kamu otoriteleri şarj altyapısına yönelik zaman zaman destekler açıklayabilmektedir.
• Mevzuata Uyum ve Şirket Yapısı (Hukuki): Lisans başvurusu öncesinde şirketin ana sözleşmesi, ortaklık yapısı ve pay senetlerinin yönetmelik şartlarına uygun olması gerekir (örneğin A.Ş.’lerde nama yazılı pay şartı). EPDK nezdindeki lisans süreçlerinde istenen belgelerin (başvuru formu, imza sirküleri, yetki belgeleri vb.) eksiksiz hazırlanması önem taşır. Lisans aldıktan sonra ise gerek EPDK raporlama yükümlülükleri gerek tüketici hakları açısından şirketin bir uyum programı olmalıdır. Kullanıcı verilerinin korunması (KVKK/GDPR uyumu), şikâyet yönetim süreçleri, teknik bakım ve emniyet prosedürleri gibi konular iç denetim mekanizmalarıyla takip edilmelidir. Ayrıca tarife belirleme ve ilan etme süreçleri de ilgili mevzuata uygun yürütülmeli, olası bir EPDK fiyat müdahalesine karşı esnek senaryolar hazırlanmalıdır.

Sektöre girecek yatırımcılar için pazar dinamikleri de göz ardı edilmemelidir. 2022’den bu yana çok sayıda şirket şarj ağı lisansı almış olup, 2024 itibarıyla Türkiye’de 177 lisanslı şarj ağı işletmecisi bulunmaktadır. Bu sayı, rekabetin giderek arttığına işaret etmektedir. Pek çok enerji şirketi, otomotiv distribütörü ve teknoloji firması şarj ağı yatırımı yapmıştır. Dolayısıyla yeni bir yatırımcının doğru iş modelini kurgulaması, gerekirse belirli bir niş alana (örneğin sadece hızlı şarja veya filo araçlarına yönelik hizmete) odaklanması başarılı olmak için kritik olacaktır. Mevcut oyuncular arasında işbirlikleri (örneğin roaming anlaşmaları veya ortak istasyon kurulumları) yapma imkânları da değerlendirilmelidir.

Gayrimenkul Projelerine Entegre Şarj İstasyonları: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Özellikle konut, ofis ve AVM gibi gayrimenkul projelerinin geliştirilmesi aşamasında elektrikli araç şarj altyapısının öngörülmesi, hem yasal bir zorunluluk hem de pazarlama açısından artık bir ihtiyaç haline geldi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yeni yapılacak binaların otoparklarında elektrikli araçlar için altyapı ayrılmasını zorunlu kılan düzenlemeler getirmiştir.

Otopark Yönetmeliği’nde 2021 yılında yapılan değişiklikle, yapı ruhsatı başvurusu 20 ve üzeri zorunlu otopark yeri gerektiren yeni binalarda, otopark alanlarının en az %5’inin (ve en az 1 araçlık yerin) elektrikli araçlara uygun, şarj üniteli olarak projelendirilmesi mecburi kılınmıştır. Benzer şekilde, yeni inşa edilecek bölge/genel otoparklar ile AVM otoparklarının en az %10’u elektrikli araçlara uygun (şarj üniteli) olmalıdır. Hatta büyüklüğü 30.000 m²’yi aşan AVM’lerde en az bir adet hızlı şarj istasyonu, 70.000 m²’yi aşanlarda ise en az iki adet hızlı şarj istasyonu kurmak zorunludur. Bu oranlar ilk etapta (2021-2022 döneminde) %2-5 olarak başlamış, 2023 itibarıyla yukarıdaki seviyelere çıkarılmıştır. Sonuç olarak artık bir konut sitesi, iş merkezi veya alışveriş merkezi projesi tasarlanırken, belirli sayıda park yerinin elektrik altyapısıyla birlikte şarj ünitelerine tahsis edilmesi yasal bir gerekliliktir.

Mevcut binalarda ise son dönemde mevzuat, şarj ünitesi kurulumunu kolaylaştırıcı yönde revize edilmiştir. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde 7 Nisan 2025 tarihli değişiklikle, apartman ve site otoparklarına şarj istasyonu kurulumu için daha önce aranan ilave inşaat/tesisat ruhsatı şartı kaldırılmıştır. Artık bir apartman veya sitenin ortak alan otoparkına elektrikli araç şarj ünitesi kurmak, belli teknik şartlar sağlandığı takdirde, belediyeden ekstra bir inşaat izni almadan mümkündür. Bu teknik şartların başında, kurulacak şarj cihazına elektrik hattı çekilmesi için yetkili elektrik mühendisinin projeyi hazırlayıp fenni mesuliyeti üstlendiğine dair taahhütname sunması ve ilgili elektrik dağıtım şirketinden olumlu görüş alınması zorunluluğu gelir. Yani bina yönetimleri, bir elektrikli araç şarj altyapısı kurmak istediklerinde, bir elektrik mühendisi vasıtasıyla projelerini hazırlamalı ve dağıtım şirketinin bağlantı onayını almalıdır. Kurulumun, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği gibi teknik mevzuata ve 02.04.2022 tarihli Şarj Hizmeti Yönetmeliği’ne uygun şekilde yapılması şarttır.

Kat mülkiyeti hukuku açısından da dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Otopark alanı bir bağımsız bölümün eklentisi ise (yani tapuda belirli bir daireye/işyerine tahsisliyse), malikin kendi elektrik tesisatından şarj ünitesine bağlantı yapması, diğer bağımsız bölümleri etkilemediği sürece, kat malikleri kurulundan onay almadan gerçekleştirilebilir. Bu durumda ilgili daire sahibi, sadece elektrik dağıtım şirketinin teknik onayını alarak kendi park yerinde şarj cihazını kurdurabilir ve kullanabilir. Ancak otopark alanı ortak mülkiyet kapsamında ise, yani tüm kat maliklerinin ortak kullanımındaysa, bu alana şarj ünitesi kurulumu için kat maliklerinin kurul kararı (oyçokluğu ile) alınması gerekebilir. Uygulamada, pek çok site yönetimi artan talep nedeniyle bu konuda genel kurullarda kararlar almakta ve alt yapı hazırlıklarını başlatmaktadır. Site yönetimleri, olası yangın ve güvenlik risklerine karşı uzman elektrik mühendislerinden destek almalı, şarj ünitelerinin kurulacağı yerlere uygun kablolama ve koruma sistemlerini tesis etmelidir.  Ayrıca, binanın elektrik bağlantı gücünün yeterli olup olmadığı kontrol edilmeli; gerekirse dinamik yük yönetimi sistemleri kurarak şarj ünitelerinin diğer elektrikli cihazlarla birlikte şebekeyi zorlamadan çalışması sağlanmalıdır.

Gayrimenkul geliştiren şirketler için elektrikli araç şarj altyapısı sunmak, rekabetçi bir avantaj da sağlamaktadır. Hem konut alıcıları hem de ticari kiracılar, artık şarj imkânı sunan projelere daha yüksek talep göstermektedir. Bu nedenle, yasal zorunluluklar minimumda karşılanırken (örneğin %5 oranında yer ayrılması), daha ileri düzeyde altyapı sunarak projeyi farklılaştırmak mümkün olabilir. Örneğin tüm park yerlerini şarj ünitesi takılmaya hazır şekilde tesis etmek, veya güneş panelleriyle entegre enerji çözümleri kurmak gibi inovatif yaklaşımlar, hem mevzuata uyumu sağlar hem de sürdürülebilirlik imajını güçlendirir.

Sonuç

Türkiye’de elektrikli araç şarj altyapısının düzenlenmesi için son yıllarda kapsamlı bir mevzuat altyapısı kurulmuştur. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve EPDK, şarj hizmetlerinin yasal zeminini oluştururken; 2022 tarihli Şarj Hizmeti Yönetmeliği detaylı hükümlerle lisanslama, işletme ve denetim süreçlerini tanımlamıştır. Şarj ağı işletmeciliği yapmak isteyen şirketler için teknik yeterlilik, finansal güç ve hukuki uyum büyük önem taşımaktadır. EPDK’nın etkin rolü sayesinde Türkiye, kısa sürede çok sayıda lisanslı şarj operatörüne kavuşmuş ve 2024 itibarıyla şarj istasyonu sayısında Avrupa’da ön sıralara yükselmiştir. Mevzuat, bir yandan özel sektör yatırımlarını teşvik ederken diğer yandan kullanıcıların kaliteli, güvenli ve uygun fiyatlı hizmet almasını güvence altına almaktadır.

Yatırımcılar ve girişimciler için bu alan, düzenlemelere tam uyum sağlandığı ve doğru strateji benimsendiği takdirde önemli fırsatlar sunmaktadır. Aynı şekilde gayrimenkul sektöründe de elektrikli araç şarj istasyonlarının entegrasyonu, hem bir yasal gereklilik hem de projelere değer katan bir unsur haline gelmiştir. Önümüzdeki yıllarda elektrikli araç sayısının milyonları bulacağı öngörüsüyle, şarj altyapısına yapılan bugünkü yatırımlar uzun vadede stratejik birer kazanç olacaktır. Mevzuatın getirdiği yükümlülükleri doğru anlayıp uygulayan şirketler, sürdürülebilir ulaşım ekosisteminin vazgeçilmez oyuncuları olarak konumlanacaktır.

Kaynakça: Bu makalede değinilen düzenlemelere ilişkin detaylar ve doğrudan alıntılar için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu duyuruları, Resmî Gazete metinleri ve uzman hukuk bürolarının yayınladığı incelemeler temel alınmıştır. İlgili okuyucular, aşağıdaki kaynaklardan mevzuatın orijinal metinlerine ve analizlerine ulaşabilirler:

• 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve değişikliklerifortisenergy.comfortisenergy.comfortisenergy.com
• Elektrikli Araçlar İçin Şarj Hizmeti Yönetmeliği (02.04.2022, RG:31797) ve EPDK Bilgilendirmeleriegemenoglu.av.tregemenoglu.av.tregemenoglu.av.tregemenoglu.av.tregemenoglu.av.tregemenoglu.av.tr
• Şarj ağı işletmeciliği lisans ve işletme şartlarıyla ilgili uzman yorumlarıfortisenergy.comfortisenergy.comegemenoglu.av.tregemenoglu.av.tr
• Otopark ve İmar yönetmelikleri kapsamındaki hükümlerelektriktesisatportali.comelektriktesisatportali.comelektrikliaraclardergisi.com
• Sektöre ve güncel istatistiklere dair raporlar ve haberlerclimatescorecard.orgclimatescorecard.orghurriyetdailynews.com.

…………………………………………………………………
Bu metin bilgilendirme amaçlıdır; hukuki görüş teşkil etmez.